BỆNH ĐAU LƯNG

Đau lưng là một bệnh rất hay gặp trong đời sống củng như trên lâm sàng, gặp ở cả nam và nữ, ở mọi lứa tuổi, nhất là ở lứa tuổi lao động, làm ảnh hưởng đến năng xuất lao động và sinh hoạt trong cuộc sống. vị trí đau có thể ở một bên hoặc cả hai bên cột sống và do nhiều nguyên nhân gây ra. Có thể chia làm 2 loại :

-          Bệnh Đau lưng cấp : thường do cột sống bị lạnh đột ngột gây co cứng các cơ ở bên cạnh cột sống, các dây chằng cột sống bị viêm, bị phù nề gây chèn ép vào rễ, dây thần kinh gây đau, hạn chế vận động lưng. Ngoài ra còn gặp phải đau lưng do mang vác nặng, sai tư thế, sang chấn vùng cột sống hoặc đau lưng cấp do bị viêm cột sống, co cứng cơ quanh cột sống.

-          Đau lưng mãn tính : thường do cột sống bị thoái hóa, lao cột sống, có các khối u bên cạng cột sống, các bệnh nội tạng ở vùng ngực, bụng gây đau lan ra sau lưng và một số trường hợp đau lưng cơ năng như bị thống kinh, tâm căn suy nhược.

    Điều trị bệnh đau lưng cần chẩn đoán sớm và chính sác nguyên nhân gây bệnh để điều trị đạt hiệu quả tốt nhất.

I.                   CÁC THỂ LÂM SÀNG

1.      Đau lưng cấp

a.      Đau lưng cấp do co cứng cơ

Triệu chứng : đau lưng xuất hiện sau khi bị lạnh, mưa ẩm thấp, lưng đau nhiều, không cúi được người, đau tăng khi ho, hắt hơi, thường đau một bên cột sống, quan sát cơ cạnh cột sống không thấy đỏ, khi sờ vào thấy cơ co cứng, toàn thân sợ lạnh, mạch trầm huyền.

Pháp điều trị : khu phong, tán hàn, trừ thấp, ôn thông kinh lạc, hành khí hoạt huyết.

Bài thuốc : can khương thương truật thang

Gừng khô 8g	Ý dĩ 12g	Xuyên khung 16g
Quế chi 8g	Thổ phục linh 12g	Cam thảo 6g
Thương truật 8g

Ngày sắc uống 1 thang, uống từ 5-10 thang là một liệu trình.

Châm cứu: châm tả, điện châm các huyệt tại vùng lưng bị đauvà các á thị huyệt. nếu đau từ d12 trở lên thì châm thêm các huyệt kiên tỉnh ở cả hai bên, nếu đau từ thắt lưng xuống thì châm thêm huyệt dương lăng tuyền cùng bên đau.

Xoa bóp bấm huyệt: dùng các thủ thuật xoa, xát, day, lăn, đấm, bóp, vận động trên vùng cơ bị co cứng, nếu vị trí đau từ thắt lưng xuống thì ấn, day huyệt côn lôn cùng bên. Yêu cầu bệnh nhân vận động ngay sau khi châm và xoa bóp để đạt hiệu quả cao hơn.

b.      Đau lưng cấp do mang vác nặng, do sai tư thế

  Y học cổ truyền gọi là chứng khí trệ, huyết ứ.

Triệu chứng : đau lưng xảy ra sau khi mang vác nặng, hoặc sau một động tác thây đổi tư thế đột ngột, vị trí đau có thể là một hoặc cả hai bên cột sống, đau dữ dội ở một chổ, hạn chế vận động, nhiều khi không đị lại, không cúi được, cơ vùng lưng co cứng, mạch phù khẩn.

Pháp điều trị :hoạt huyết tiêu ứ, thư cân hoạt lạc.

Bài thuốc : nghiệm phương

Tô mộc 10g	Bạch thược 10g	Quế chi 8g
Nga truật 16g	Ngưu tất 10g	Ngãi diệp 16g
Uất kim 10g	Trần bì 6g	Cát căn 12g
Cam thảo 6g

Châm cứu:  châm tả, điện châm các huyệt tại vùng lưng bị đau và các á thị huyệt. nếu đau từ D12 trở lên thì châm thêm các huyệt kiên tỉnh ở cả hai bên, nếu đau từ thắt lưng xuống thì châm thêm huyệt dương lăng tuyền cùng bên đau.

Xoa bóp bấm huyệt: dùng các thủ thuật xoa, xát, day, lăn, đấm, bóp, vận động trên vùng cơ bị co cứng, nếu vị trí đau từ thắt lưng xuống thì ấn, day huyệt côn lôn cùng bên. Yêu cầu bệnh nhân sau khi xoa bóp, châm cứu phải vận động từ từ, tránh tái phát.

c.       Đau lưng cấp do viêm cột sống

Triệu chứng : có sưng, nóng, đỏ, đau vùng cột sống, toàn thân có thể sốt.

Pháp điều trị :

Bài thuốc :

Châm cứu:

Xoa bóp bấm huyệt:

2.      Đau lưng mãn tính

Nếu đau lưng do các bệnh nội tạng hoặc do lao cột sống , có khối u cạnh cột sống thì phải được chẩn đoán và điều trị bằng tây y. nếu đau lung do bệnh tâm căn suy nhược hay thoái hóa cột sống cần được điều trị kết hơp bồi bổ.

Đau lưng do tâm căn suy nhược:

Triệu chứng :

Pháp điều trị : bổ tâm can thận mạnh xương khớp

Bài thuốc : kỷ cúc địa hoàng thang gia giảm

Kỷ tử 12g	Trạch tả 8g	Mạch môn 12g
Cúc hoa 8g	Đan bì 8g	Hắc táo nhân 8g
Thục địa 12g	Phục linh 8g	Bá tử nhân 8g
Sơn thù 8g	Câu đằng 8g	Hoài sơn 12g
Sa sâm 12g	Tục đoạn 10g	Cẩu tích 10g
Ngưu tất 10g	Đỗ trọng 10g	Ba kích 10g

Ngày sắc uống 1 thang.

Châm cứu:  tùy từng chứng, nếu hàn thì cứu, nếu âm Hư thì châm bổ các huyệt thận du, mệnh môn, đại trường du, bát liêu, yêu dương quan

Xoa bóp bấm huyệt:

Đau lưng do thoái hóa cột sống

Triệu chứng :

Pháp điều trị : khu phong trừ thấp hoạt huyết chỉ thống

Bài thuốc : độc hoạt tang ký sinh

Độc hoạt 12g	Tần giao 10g	Nhân sâm 5g
Tang kí sinh 12g	Thổ phục linh 12g	Cam thảo 5g
Ngưu tất 8g	Quế chi 10g	Đương quy 10g
Đỗ trọng 8g	Phòng phong 10g	Bạch thược 10g
Tế tân 8g	Xuyên khung 10g	Thục địa 10g

Ngày sắc uống 1 thang.

Châm cứu: châm bổ các huyệt thận du, mệnh môn, đại trường du, bát liêu, yêu dương quan

Xoa bóp bấm huyệt: